Logo

Belangrijke beslissingen

Index (klik op onderstaand onderwerp)

Moertje of ram, geslachtsbepaling, volwassen fret of een pup, één fret of meerderen, waar koop je een fret, bakvulling, voer, kooi.


Moertje of ram?

Er is er maar één die kan bepalen wat het beste bij je past en dat ben jij zelf. De één heeft een sterke klik met een moertje, de ander met ram. Hieronder een beschrijving van hoe mannetjes en vrouwtjes globaal van elkaar verschillen. Vanzelfsprekend zijn er ook zat uitzonderingen...

De eigenschappen van een ram:

Rammen zijn over het algemeen iets lomper, slomer en onnozeler. Een ram is namelijk (voortkomend uit de bunzing) sneller geneigd initiatief en risico's te nemen om leefgebied uit te breiden. Een ram is vaak (over)moediger en een moertje bedachtzamer. Rammen vermaken zich meestal wel en snuffelen (territoriaal) en spelen flink raak. Ze vertonen iets meer lomp speelgedrag dan moertjes, maken ook sneller gebruik van hun poten (een balletje slaan of vastpakken met pootjes ipv bek zie je een moertje bijv. niet snel doen). Ze verbouwen ook sneller hun kooi en maken vaak een rommeltje van de poepbak (veel uitloop) door hun territoriale gedrag. Doordat de meeste rammen iets rustiger overkomen zijn ze vaak makkelijk op te voeden, te volgen voor het oog bij loslopen, sneller geneigd knuffelbaarder te zijn dan moertjes, maar qua zindelijkheid zijn ze minder precies. Zelfs als je grote poepbak hebt zodat je ram genoeg ruimte heeft, zijn ze sneller geneigd een 'ongelukje' neer te leggen om hun territorium te markeren.
Door territoriaal gedrag kunnen rammen in de puberteit of bronst niet samen met andere fretten. Rammen die loslopen met andere fretten krijgen daardoor vaak vanaf 12 tot 14 weken al een implantaat. Als je een ram alleen houdt is dat niet nodig, en kan castreren of een implantaat ook vlak na de puberteit (november van zijn eerste jaar). Een castratie kost voor een ram minder dan voor een moertje, maar voeding voor een ram kost wel weer het dubbele. Rammen zijn dan ook zo'n 2 tot 3 keer groter dan moertjes. De meeste rammen zitten tussen de 1200 en 2000 gram in, terwijl moertjes vaak tussen de 600 en 900 gram zitten.

De eigenschappen van een moertje:

Moertjes zijn meestal actiever en sneller in hun bewegingen. Ze zijn ook 'kletseriger', waarmee ik bedoel dat ze wat meer mening uiten dan rammen. Omdat fretten geen geluid maken, resulteert dit vaak in kleine beetjes; het zogenoemde happen. Fretten en vooral moertjes geven zo aan "zet mij nu maar weer even neer" of "ik wil nu graag weer naar mijn kooi" of "wat doet die hand in mijn kooi/territorium!?". Moertjes zijn meer gesteld op hun rust en eenvoud dan een ram. Ze zijn (voortkomend uit de bunzing) bedachtzamer dan rammen. Ze hebben dingen zoals kooien openmaken vaak snel door, en doordat ze kleiner en daardoor behendiger zijn dan rammen, is ontsnappen of klimmen al snel een eitje voor ze. Ze zijn wat minder baldadig maar een stuk levendiger en springeriger in spelen dan rammen. Moertjes hebben ook de eigenschap dat ze zindelijker en netter in de kooi zijn. Hun kooi blijft zo ongeveer dubbel zo lang netjes dan die van een ram, als je gewoon dagelijks de bak netjes bijhoudt natuurlijk.
Als je goed naar de signalen van een fret kunt luisteren, houdt van optimale frettenactiviteit, de bedachtzaamheid en netheid van een moertje zou het goed kunnen dat dit helemaal jouw ding is.

De geur:

Ik hoor vaak beginnende eigenaren zijn dat ze hebben gehoord dat de ene fret erger ruikt dan de ander. Dit is echter onzin. Alleen in de hormonale periode (de bronst voor rammen en bij moertjes loopsheid) krijgen ze een sterkere geur. Met name rammen maken in de bronst (voorjaar en zomer) veel extra huidvet aan, wat een behoorlijk extreme en eigenaardige geur geeft. Echter heb je hier als eigenaar weinig mee van doen, want beide moertjes en rammen worden standaard gecastreerd of een implantaat gegeven. In opvangen is dit vrijwel altijd al gebeurt en mocht je met pups beginnen dan doe je dit standaard in de eerstvolgende november. Na castratie of implantaat zit er geen enkel verschil tussen een ram of moer in geur.

Combinaties:

Het is voor fretten gezonder gebleken alleen te leven (ook wel; solitair). Wil je er toch meer, dan kun je ze in aparte kooien/territoria huisvesten om ze een eigen slaapkamer en rustruimte te gunnen. Let op: ook de geur van andere dieren en/of fretten in de ruimte zorgen voor effecten bij je fret. In heel sommige gevallen wordt samen loslopen gewaardeerd. Combinaties zijn dan het beste mogelijk tussen nestgenootjes die samen zijn grootgegroeid, maar geeft nog steeds geen garantie op succes. Hierbij wordt gesteld dat de combinatie ram plus moer, of het houden van drie fretten, de grootste kans van slagen heeft. Kijk voor meer informatie onder gedrag; fretten met andere fretten.

Geslachtsbepaling:

Het verschil tussen een mannelijke of een vrouwelijke fret is zeer makkelijk te bepalen. Bij een mannetje is het geslachtsdeel duidelijk te zien aan het bultje op de buik, en de balzak isgoed te voelen. Buiten de bronsttijd zijn bij een pup de ballen zo groot als doperwtjes (al op 7 weken goed voelbaar), bij een volwassen fret zo groot als bruine bonen en in de bronsttijd zo groot als walnoten.
Daarnaast urineert een mannetje met enige afstand van waar de ontlasting ligt, waar bij een vrouwtje beide "in elkaar in een hoekje" vallen. Bij een mannetje ligt de ontlasting in de hoek en de urine een paar centimer verder, of in een poepbak bekeken in het midden van de bak in plaats van in de hoek.

Deze pups zijn bijna 9 weken, met links een ram en rechts een moertje:


Oranje = het geslachtsdeel
Groen = de balzak


Volwassen fret of een pup?

In het verleden werd vrijwel overal aangegeven dat je als beginner beter met volwassen fretten kunt beginnen. Wanneer je begint is het echter ook geen probleem om met een pup te beginnen, zeker sinds de komst van Vereniging Frettenfokkers Nederland, die haar fokkers controleert en certificeert zodat beginnende eigenaren zich geen zorgen hoeven te maken of ze wel bij een goede frettenfokker hebben aangeklopt.
Bij sommige personen past het beter om een fret te redden, of zijn ervaren genoeg om een fret met een rugzakje aan te kunnen nemen, waar het voor anderen past het beter om ze vanaf het begin af aan te kunnen zien opgroeien. Beide hebben hun charme en omdat de klik met je fret het belangrijkste is om goed door te kunnen blijven zetten in lastige periodes, is het van groot belang dat je kiest wat bij je past.

Het opvoeden van een pup is gewoon niet zo simpel als bij andere dieren, vergelijk het met een hondenpuppy qua hoeveel je ervoor moet doen. De voordelen van een pup hoef ik je natuurlijk niet te vertellen. Je maakt ze vanaf jongs af aan mee en ze zijn geheel vormbaar (wat dus ook een risico is!). Een misverstand is dat pups nog geen trauma of problemen kunnen hebben, gezien grofweg de meeste pups veelte vroeg uit het nest worden gehaald of niet de juiste zorg kregen (vnl. handcontact en voeding) en ervaringen hebben opgedaan bij de fokker. Ook heb je om een pup te nemen meer informatie nodig om alle fases te doorstaan dan wanneer je voor volwassen fretten kiest. Wees er daarom zeker van dat je een bij Vereniging Frettenfokkers Nederland aangesloten fokker kiest. Dan weet je zeker dat dit soort zaken (en nog veel meer) niet aan de orde zijn en dat je de juiste informatie en steun/nazorg krijgt in alle levensjaren van de pup. In haar bestand zitten meerdere fokkers er kun je er zo één kiezen die bij je past.

Een volwassen fret daarentegen is helemaal 'af' (ook wel gevormd). Als je dus weinig tijd of jonge kinderen hebt, of niet echt ervaren bent met het opvoeden van dieren dan is het slimmer om met volwassen fretten te beginnen. Het is nooit verkeerd om eens een kijkje te nemen bij de opvang. Er zitten hele makkelijke volwassenen, fretten met een handleiding waarvoor net de juiste persoon wordt gezocht, maar ook pups. Opvangen kunnen je met gemak zeggen of de fretten geschikt zijn voor beginners of meer voor de ervaren fretteneigenaar zijn. Daarnaast krijg je ook een goed beeld van de fret in het algemeen in een opvang, omdat deze vaak van alles wel wat heeft zitten. Er zijn niet heel veel opvangen in Nederland: je kunt Stichting de Fret en Stichting Fret & Welzijn even bellen of mailen om een afspraak te maken.

Met name in de prijs kan de keuze volwassen of een pup een behoorlijk verschil opleveren. In een opvang haal je een geënt, geholpen en gechipte volwassen fret voor rond de € 120. Dit is zéér goedkoop als je na gaat hoeveel deze dingen afzonderlijk kosten (€ 35 enting + € 60 - € 120 (afhankelijk ram/moer) castratie + € 30 - € 40 chippen). Daarbij hebben deze fretten vaak een opknap-periode gehad met soms wat medicatie en extra dierenarts check-ups voor ze weer helemaal op de rit zijn, en zijn er in die weken/maanden verzorgingskosten (vooral voeding) geweest voor de opvang. Héél wat meer dan € 120 en voor een opvang dan ook niet mogelijk zonder haar donateurs. Kun je maandelijks wat missen? Denk er dan dus zeker eens over donateur te worden.
Een pup daarentegen kost voor de fokker de verzorging, heel veel voeding, medische kosten (vaak een enting en chip), maar ook de kosten van de ouders en het risico van complicaties van de moederfret. Een goed grootgebrachte pup (waarbij de kosten vnl. de voeding zijn) kosten € 175 tot zo'n € 300. Dat terwijl de pups nog niet eens hun 2e enting hebben gehad of geholpen zijn uiteraard. Je opstartkosten zullen bij een pup dus ook iets hoger zijn dan bij een volwassen fret. Voor de maatschappij is dit wel goed, want zo wordt de afname van volwassen fretten bij opvangen gestimuleerd. Een goede fokker houdt hier rekening mee.

Wanneer je voor een pup of pups kiest heb je meer ervaring en informatie nodig dan wanneer je voor volwassen fretten kiest, realiseer je dit goed.


Eén fret of meerderen?

De keuze voor één of meerdere fretten is één van de belangrijkste beslissingen die je zult moeten nemen direct voor je begint met het houden van fretten. Het is een keuze die je voor 10 jaar lang maakt, want als je eenmaal voor één fret kiest, dan wordt deze al na zo'n 6 maanden alleen zijn solitair en moet je hier ook geen andere fret meer bij willen zetten. Er bestaan verschillende voordelen en nadelen voor beide beslissingen, maar het is belangrijk dat je direct goed kiest wat bij je past.

Omdat een fret van nature een solitair dier is is een andere fret is zijn of haar territorium vaak één van de grootste stressfactoren in het leven van een fret. Op het antwoord wat het beste is voor de fret zelf, is het antwoord dan ook; alleen houden. Hou daarom een fret die alleen zit ook echt alleen en verzin geen playdates e.d.. Wanneer je toch voor meer fretten kies hou ze dan in aparte kooien. Zij hebben allen behoefte aan hun eigen territorium of ook wel 'slaapkamertje'. Samen spelen mag, zolang dat goed gaat, als je meer dan één fret hebt.

Het houden van één fret

Voordelen:
- de band die je met je fret krijgt is vele malen sterker dan wanneer je meerdere fretten zou hebben.
- schoner en zindelijker dan als er meer fretten of andere huisdieren in huis zijn.
- een fret is van nature alleen gelukkiger en bewezen langer gezond.

Nadelen:
- wat meer aandacht en veel afwisseling in speeltjes (elke dag of week wat weghalen en erbij leggen) nodig van de eigenaar om zich niet te gaan vervelen en om een sterke band met hen op te bouwen. Waar een andere fret meer een bewegend speeltje oplevert, vinden zij het leuk als je dus als eigenaar wat leven in de brouwerij brengt met uitdagende spelletjes of bewegende hengels. Je wordt hier dus ook voor beloond met een sterkere band.

Een fret die solitair leeft speelt vaak wat soberder. Uitdaging blijven geven helpt hierbij. Veel mensen hebben fretten samen zien spelen op een filmpje, en denken dat dit voor fretten leuker is of dat hun eigen fret iets mist als deze alleen is. Wees gerust: dit is zeker niet het geval. De zogenaamde 'wardance' is ook prima bij een energieke fret alleen naar boven te halen. Een fret alleen gedraagt zich meestal territorialer (dominanter door de losloopruimte lopen, vaak ook veel verzamelen en graven), waarbij mensen denken dat deze zich niet goed voelt of verveelt. Het tegendeel is waar. Fretten alleen zijn zijn juist zo tevreden dat ze hun territorium verdedigen. Natuurlijk gezien een logische reactie als een fret gelukkig is met hoe die leeft en niet als plan had om door te trekken naar een nieuw onderkomen.

Het houden van meerdere fretten

Het is voor fretten beter om allen hun eigen territorium/kooi te hebben als rustplek. Bovendien kun je dan veel makkelijker in de gaten houdt wat het eet- en drinkgedrag van de fret is, en welke ontlasting daarbij hoort. Fretten die apart worden gehuisvest zijn bewezen gezonder.

Áls je al meerdere fretten wilt houden, wat niet het beste voor de fret zelf is maar wel heel leuk kan zijn als je ervaren bent en toch al zeker weet dat je zwaar frettenverslaafd bent. Dan kun je soms wel wat meer uitdaging, denkwerk en energie gebruiken... De volgende voorkeuren zijn dan van toepassing bij het uitzoeken van je fretten:
- 3 fretten is beter dan 2. Wanneer er karakterverschillen zijn zoals dat de ene fret speelser is dan de partner is de balans beter met een grotere groep. Wanneer een fret even geen zin heeft om te spelen of liever even alleen slaapt is er altijd nog een ander maatje voor de andere fret om dan tegenaan te kruipen of om mee te spelen. Het houden van meer dan vier fretten in één groep wordt afgeraden (zie "Aanschaf maatje").
- Van gelijke leeftijd
- Liefst uit hetzelfde nest
- Een ram + moer is de beste combinatie. Mocht je voor drie gaan, zorg dan ook dat de basis hieruit bestaat en kies naar eigen wens een extra rammetje of moertje bij dit koppel.

Pas dit natuurlijk toe zoals het bij je past. Het is belangrijker dat je een goede klik hebt, of als je echt het idee hebt dan 2 toch beter bij je past, dat je daarvoor gaat. Jij bent immers degene die nog 10 jaar met deze keuze moet leven. En liever dat jij daar tevreden mee bent en ze ook hun leven lang bij je blijven, dan dat je na een aantal jaren de passie verliest en afstand van ze wilt doen.

Het koppelen van fretten is zeer moeilijk en bovendien niet logisch om te gaan proberen en als beginnende fretteneigenaar nagenoeg onmogelijk. Als je net begint en je kiest voor meerdere fretten is het daarom belangrijk dat de fretten of pups al gewend zijn aan elkaar.

Voordelen:
- Samen loslopen kan ontzettend leuk zijn om te zien, wanneer het goed klikt tussen de fretten.
- Zij kunnen goed hun energie bij elkaar kwijten hebben een 'bewegend speeltje' aan elkaar. Dat kan ook nadelig zijn als de ene fret te intensief op de ander 'gaat jagen' maar die ander daar niet zo'n zin in heeft.

Nadelen:
- Het houden van meerdere fretten levert jaar in jaar uit puzzels op voor de liefhebber die gevoelig is voor het welzijn van hun fret en gaat continu na of het wel of niet goed gedrag is wat ze onderling vertonen. Een fret veranderd naarmate deze ouder wordt, dus per seizoen worden de puzzels weer actueel. Het is belangrijk dat iedere fret zijn eigen ding blijft doen, oftewel niet teveel op elkaar springen of elkaar te lang achtervolgen, maar gewoon weer zijn eigen pad gaat na een korte aanval. Zelfs dan, laten fretten heel lastig zien dat zij iets niet leuk vinden en kunnen ze onzichtbaar medische klachten ontwikkelen, die pas naar jaren tot uiting komen. Vooral rammen bouwen deze klachten zeer onzichtbaar op en delen niet graag hun territorium met een ander ram.
- Meerdere kooien voor aparte huisvesting zorgen voor meer schoonmaakwerk
- Uiteraard ook meer kosten (huisvesting, voeding, medisch)
- De band die je met je fretten opbouwt, zal minder sterk zijn dan als je voor één fret kiest.
- Wanneer je voor pups kiest, zullen je fretten hoe dan ook in de puberteit komen. Dit levert bij vrijwel iedere fret (vooral rammen) gedragsproblemen op, waardoor zij (tijdelijk) ook apart moeten spelen. Dit valt te verbeteren met een hormoonimplantaat, dat al vanaf 12 weken geplaatst mag worden. Dit is een standaard maatregel die je moet treffen als je een ram en een moer hebt gekozen.


Waar koop je een fret?

Zie "Volwassen fret of een pup?" hierboven waar je het beste terecht kunt.

Belangrijk is: laat je aanschaf van je fretten nóóit afhangen van de afstand! Als het moet rij dan naar de andere kant van Nederland, want een fret is gewoonweg niet een dier dat je om de hoek aan kunt schaffen en waar je immers 8 tot 10 jaar van moet kunnen genieten!

Waarschuwing: koop geen fretten op marktplaats, via Facebook, bij particuliere fokkers (ook wel de pretnestjes), of dierenwinkels! Deze fretten krijgen vrijwel standaard niet de juiste voorzorg (vooral weer voeding) en nazorg (informatie en ondersteuning waarmee jij aan de slag kunt). Geregeld krijgen ze ook te weinig handcontact en medische voorzorg, of in het geval van hobbyfokkers een zeer slechte ouderselectie. Koop deze fretjes ook niet uit medelijden. Je moet hiervoor zeer ervaren zijn om de fret weer op het goede pad te krijgen. Het kopen van deze fretten stimuleert hen door te gaan met deze praktijken.


Welke bakvulling moet ik kiezen?

Er bestaat geen ideale bakvulling voor fretten, behalve dat bakvulling altijd stuifvrij moet zijn. Verder berust de keuze toch op een persoonlijke voorkeur en wat je fret al gewend is. Er zijn wel goede ervaringen met bepaalde types. Deze zal ik hieronder omschrijven met enkele voor- en nadelen.

Veelgebruikt en makkelijk verkrijgbaar is Biokat's classic. Stuifvrij dus en klonterend. Biokat's gaat langdurig mee wanneer je regelmatig uitschept en is in praktisch iedere dierenwinkel om de hoek verkrijgbaar!

Een andere veelgebruikte is Cat's Best Nature Gold. Dit zijn geen houtkorrels, maar een soort klonterende houtkorrels. Gemaakt van plantenvezels en daarom volledig bio afbreekbaar, of zelfs door het toilet te spoelen. Ook een veilige optie wanneer je fret vaak rauwvoeding op de poepbak legt. Specifiek de "Nature Gold" en niet de "Eco Plus" omdat Eco plus geen cilinders maar meer stukjes heeft, en door hoe licht dit grit is daardoor veel uitloop heeft. Nature Gold is wel wat minder zuinig, maar biedt dus veel voordelen.

En de laatste tip is het zogenoemde Baby Powder en/of Classy Cat (zie hieronder). Dit is heel fijn grind, zoals zand, maar dus ook behoorlijk zwaar. Om die reden is het wat lastig bestellen via internetwinkels maar de meeste Jumpers hebben dit type grind ook onder de naam Classy Cat. Let op: dierenwinkels hebben vele soorten grind dat hierop lijkt gezien de populariteit, maar zij zijn niet hetzelfde als deze variant. Dit grind is per kilo iets prijziger maar ook zéér zuinig in gebruik en uiteindelijk dus voordeliger. Wanneer de fret naar de bak is geweest wordt de ontlasting een harde klomp en komt er een zwitsal geurtje vrij. Je hoeft dus maar één keer per dag de ontlasting er uit te scheppen en heel af en toe bij te vullen. Het enige nadeel bij fretten is dat er aardig wat uitloop is dus een stoffer en blik is handig om te gebruiken. Let ook op met fretten (vaak ook pups!) die hun prooi nog wel eens mee willen nemen naar de poepbak. Vanwege het sterke klonteren en het fijne grind kun je in dit geval Biokat's gebruiken dat zwaarder en groter is. Het geeft zeer weinig geur en is zuinig in gebruik. Je bent in een mum van tijd klaar met schoonmaken en hebt bijna geen afval.

Ook houtkorrels zijn veelgezien bij fretteneigenaren. Wanneer je dit prettig vindt is dit een goede bakvulling voor fretten, maar persoonlijk heb ik hier niet zoveel mee, omdat nat hout sterk kan ruiken. Veel eigenaren zeven hun bakken schoon.


Welk voer moet ik kiezen?

Kijk hiervoor onder voeding.


Welke kooi moet ik kiezen?

Kijk hiervoor onder huisvesting.

Copyright © Fretteninformatie.nl