Fretten met andere fretten

In de natuur

Wij mensen denken niet zoals fretten. Een mens is een sociaal wezen, een fret (oftewel bunzing) is van oorsprong solitair. Zij hechten grote waarde aan een eigen territorium. Ontmoetingen van een vreemde bunzing van hetzelfde geslacht kunnen leiden tot gevaarlijke conflicten. Rammen wisselen het meest van territorium en zijn de ontdekkers; op zoek naar een partner. Moertjes overlappen hun territorium vaak met één of meerdere rammen. In een afbeelding weergegeven:

---

Huiselijke situatie

Het is gebleken dat het samen huisvesten van fretten in vrijwel de meeste situaties stressvol is, met medische consequenties tot gevolg. Een fret maakt weinig geluiden en omdat wij mensen niet zoals fretten denken, interpreteren we hun lichaamstaal al heel snel als: "schattig samen", bij activiteit "dat is gewoon spel", of zelfs "een beetje territorium strijd hoort erbij". Fretten die geforceerd moeten samenleven met andere fretten verliezen al snel hun mening en raken afgevlakt, omdat dit enkel tot conflicten met hun medebewoners zou leiden. De gevolgen van het opkroppen komen vaak pas jaren later tot uiting.

Mits je wenst meerdere fretten te houden, geef ze dan altijd een eigen kooi (terrritorium / slaapkamertje) zodat ze hun rust kunnen vinden buiten de loslooprondes en zichzelf durven te zijn. Onderling mogen de fretten niet in elkaars kooi komen! Dit willen ze natuurlijk heel graag om het territorium van de ander te ontdekken en markeren, maar voor de vervolgens thuiskomende fret wordt zijn veilige ruimte dan spontaan onveilig. Mits ze het leuk vinden samen te spelen in de loslooprondes, mag dat. Lees onderaan de pagina welk speelgedrag wel door de beugel kan en wat niet.

Mogelijke combinaties

Het is van belang dat de fretten in kwestie het liefst nog nooit alleen zijn geweest en gewend zijn aan het samen spelen met één of meerdere andere fretten. Het geeft nog steeds geen garantie tot succes, maar de volgende factoren helpen bij de kans van slagen:

• dezelfde leeftijd
• direct als pup twee of drie fretten aanschaffen (samen grootgroeien en wennen aan de situatie)
• liefst uit hetzelfde nest (energieniveau en karakter match vaak op één lijn)
• drie fretten geeft vaak minder focus op elkaar en is daarom vaak beter dan twee fretten
• een ram/moer combinatie wordt als beste combinatie gezien, met het oog op de natuurlijke situatie (zie afbeelding hierboven). Dit is echter ook een combinatie die heel hecht kan worden en elkaar kan gaan beschermen, richting mogelijke nieuwkomers. Twee rammen of twee moertjes kan ook prima prima overigens.
• zit er een ram(men) bij de groep? Deze moet tussen 12 en 14 weken een hormoonimplantaat hebben, om ervoor te zorgen dat deze niet de hardhandig wordt met de andere fret(ten) tijdens zijn puberteit. Op latere leeftijd kun je altijd nog beslissen alsnog te castreren of wederom een nieuw hormoonimplantaat te geven.
• combineer uiteraard nooit ongeholpen fretten!
• is je fret reeds 1 tot uiterlijk 2 jaar? Koppelen met een pup is nog altijd het minst bedreigend. De pup moet hiervoor minstens 8 en liever 9 weken oud zijn (sociaal volwassen).

Nog steeds kan het voorkomen (zelfs bij bijv. zusjes al vanaf een week of 8 en nog ruim voor de puberteit) dat de fretten aangeven elkaar niet leuk te vinden. Ook aparte loslooprondes houden is dan helaas toch noodzaak. Dit mag best in dezelfde ruimte zijn. Het andere geurtjes van dieren ruiken in hun territorium is immers natuurlijk, want in de natuur laten andere dieren ook zo hun geurtjes achter.

In zekere zin blijft het toch een beetje het laten grootgroeien van solitaire dieren in een onnatuurlijke situatie natuurlijk... Zodra fretten namelijk een tijdje alleen zijn willen ze helemaal niet meer samen met andere fretten, en zie je pas hun ware ik tevoorschijn komen.

Fretten die ouder zijn dan 2 moeten eigenlijk niet meer worden gekoppeld met een andere fret. Voor een oude fret is het nog experimenteren hiermee zelfs levensgevaarlijk!

Verveling

Veel eigenaren denken bij het volwassen worden van hun fret en vooral in de winterperiode, dat hun fret zich verveelt. Soms omdat deze dan sneller gaat slapen (veel fretten zijn wat rustiger in de winter) of soms ook juist omdat hun fret zich botviert om de omgeving: graven in het tapijt of de bank, veel spullen verzamelen etc. Het eerste gaat vaak over bij de seizoenswissel (en zo niet kan er medisch iets spelen) en het tweede is juist een signaal dat de fret zich opperst goed fret voelt, blij en gezond is. Graven en verzamelen zijn immers natuurlijke gedragingen van de fret, ondanks dat wij er niet altijd zo blij mee zijn als eigenaar :D.

---

Spelen uitgelegd

Het is moeilijk om onze type communicatie en gedragingen los te laten om te kunnen denken als een fret. Vele mensen denken dat fretten erg leuk samen spelen en zien het als een groot feest als de ene fret vrolijk bovenop de andere fret duikt in een blije aanval. Maar de fret die onderop zit schrikt hier vaak van en is hier helemaal niet zo blij mee.

Van pup tot volwassen fret

Jonge pups zijn werkelijk windvlagen aan energie en zien alle mensen en fretten als speel- en klauterobjecten, maar naarmate de pups 7-9 weken zijn zien we steeds meer puberaal en volwassen gedrag tevoorschijn komen, het duidelijkst zichtbaar bij de rammen. Zij beginnen al hardhandiger te spelen waardoor het nest onderling wat verder van elkaar af komt te staan. Het is soms niet eens vol te houden het nest t/m 9 weken in dezelfde kooi te houden door die reden, en van belang is dat een nest pups niet in een te kleine kooi zit maar juist zoveel mogelijk 'opgroeiruimte' krijgt. Rammen moeten dan ook echt op 12-14 weken hun hormoonimplantaat vast krijgen als de eigenaar meer fretten heeft waarmee hij samen gaat spelen.

Zodra pups volledig door de puberteit zijn en hun energieniveau wordt wat dit bij een volwassen fret is, zijn zij in hun eerste winter aanbeland. Vanaf dit punt wordt fysiek contact onderling minder wenselijk bij fretten.

Ongewenst gedrag

• Blazen is het eerste signaal dat een fret vindt dat een andere fret te opdringerig is of er inbraak wordt gedaan in zijn/haar territorium. Dit kan een fret ook doen richting de eigenaar of visite die bijv. te dicht bij zijn kooi hangt naar zijn mening, maar is ook zeer veelgezien bij fretten onderling.
• Achter een andere fret aan jagen / de andere fret geen rust gunnen is de voornaamste gedraging die veel voorkomt maar eigenaren niet opvalt. Beide fretten behoren zelf hun eigen weg te zoeken en hooguit kort even enthousiast van elkaar te raken. Daarna behoren ze direct weer hun eigen weg te gaan.
• Sommige (vaak nog in hun eerste levensjaren) fretten kunnen hierbij vervolgens ook te wild spelen en continu bovenop een andere fret springen. Dit is niet alleen onbenullig gedrag maar ook echt gemeen territoriaal. Er wordt hierbij geregeld gehist of gepiept door de besprongen fret.
• Ernstigere gedragingen zijn in de nek likken of zelfs bijten, maar uiteraard gaat dit al veel te ver! Likken zijn zeker geen kusjes, en is de voorbode van 'even proeven' of bijten.
• Als gevolg van constante ontevredenheid door indringers in het territorium worden veel fretten onzindelijk, en/of laten regelmatig hun anaalklieren gaan.

Kijk voor nog meer territoriale gedragingen op een rijtje onder territoriaal gedrag.

Onbekende fretten

Laat een fret NOOIT samen spelen met fretten die hij/zij niet kent! Dit heeft geen enkele toegevoegde waarde voor de (solitaire) fret, ondanks dat wij (sociale) mensen denken dat we hen hier een plezier mee zouden kunnen doen. Ga dus niet op 'playdates' bij een bevriende fretteneigenaar en laat je fret niet zomaar bij andere fretten op een frettendag. Ook neus aan neus even ruiken is geen positieve ervaring voor een fret!

---

Koppelen

Om te kijken of je fretten het leuk vinden met elkaar te spelen kun je proberen te koppelen. Doe dit nooit als je niet als doel hebt de fretten in de toekomst ook samen te blijven laten spelen. Het willekeurig even samen laten loslopen van fretten heeft geen meerwaarde voor de fret en het kost weken om écht helemaal gewend aan elkaar te raken.

Voorzorgsmaatregelen

1. Verreweg de belangrijkste: laat de fretten tezamen loslopen in een voor beide partijen onbekende ruimte of één waar zij nauwelijks komen, zo voorkom je dat de signalen die je fretten afgeven worden beïnvloed door territoriaal gedrag en krijg je een 'eerlijk resultaat'. Een goede optie is de badkamer. Deze heeft meestal weinig spullen en meubels, geen vreemde hoeken of gaten en is makkelijk schoon te houden. Bij de meeste eigenaren zijn fretten er nog nooit geweest dus ideaal als onbekende ruimte.
   Gebruik je liever hun vaste losloopruimte? Zorg dat dat je wat nieuwe speeltjes erin legt en de 'hergebruikte' spullen incl. de vloer goed schoongemaakt zijn om zoveel mogelijk nieuwe geurtjes te bewerkstelligen.
2. Leg een doek met de geur van de nieuwe fret neer voor je fret(ten) zodat er rustig aan geroken kan worden, zonder dat het geurtje wegloopt.
3. Wees altijd bedacht op fretten die niet goed op elkaar gaan reageren en sta dus altijd paraat om direct in te grijpen als nodig!
4. Wees eerlijk in je reactie en erken als het niet gaat! Het kleinste signaal is hierbij van belang en hoe ouder de fret of hoe langer deze al alleen zit, hoe minder de kans van slagen. Om en om loslopen kan áltijd als het niet wil.